Al Jazeera’nın haberine göre, İsrail’in Doha’ya düzenlediği hava saldırılarının ardından İsrail yanlısı çevrelerde dikkat Türkiye’ye çevrildi. Washington’daki bazı yorumcular Türkiye’nin “bir sonraki hedef” olabileceğini söylerken Ankara, sert bir dille karşılık verdi ve Tel Aviv’in “Büyük İsrail” söylemini bölgesel hegemonyacılık olarak nitelendirdi.
Suriye hattında çakışan vizyonlar
Türkiye, yeni Şam yönetimiyle üniter ve merkezî devlet yapısını savunuyor. İsrail ise Suriye’nin federal/otonom yapılarla “istikrarlı” olacağını ileri sürüyor. Son aylarda İsrail’in Suriye’ye yönelik yoğun hava saldırıları ve güneyde demilitarizasyon çağrıları Ankara’nın kırmızı çizgileriyle çatışıyor. Uzmanlar, iki ülke arasındaki ilk sürtüşmenin karada ve havada Suriye cephesinde belirginleşebileceğini belirtiyor.
Doğu Akdeniz ve Kıbrıs boyutu
Emekli Tümamiral Cem Gürdeniz, İsrail’in Kıbrıs–Yunanistan–ABD destekli askerî/istihbarî ağını “Mavi Vatan’ı çevreleme” stratejisi olarak görüyor. Kıbrıs’a İsrail hava savunma sistemleri sevkiyatına dair haberler Ankara’da alarmı yükseltti. Ankara, bu yapılanmayı savunma değil, saldırı amaçlı kuşatma olarak okuyor.
Ticaretin askıya alınması ve güvenlik doktrini
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, ağustosta İsrail’le ekonomi ve ticaret bağlarının askıya alındığını açıkladı. Türkiye, NATO üyeliğine rağmen kendi caydırıcılığını artırma yaklaşımını öne alıyor: hava savunma ve füze kapasitesini güçlendirmek, istihbarat ağını genişletmek, Katar–Ürdün–Irak’la işbirliğini derinleştirmek ve ABD’yle açık kanal sürdürmek.
‘Gri bölge’ riski ve maliyeti
King’s College London’dan Andreas Krieg’e göre kapsamlı bir çatışma “kaçınılmaz” değil; asıl risk örtülü operasyonlar, sınırlı hava saldırıları ve vekil güçler üzerinden tırmanma. Ekonomik karşılıklı bağımlılık, iki tarafı doğrudan çatışmadan alıkoyan bir fren etkisi yaratıyor.
Sonuç
Ankara ile Tel Aviv arasındaki gerilim şimdilik “kontrollü rekabet” düzeyinde. Ancak Suriye’deki düzenin geleceği, Doğu Akdeniz’deki diziliş ve Kıbrıs dosyası, ilişkileri hızla sertleştirebilecek çoklu fay hatları oluşturuyor. Türkiye, güney sınırında kalıcı parçalanma ve denizde kuşatma algısına karşı caydırıcılık artırımı ve bölgesel ortaklıklarla yanıt veriyor.
